Synagoga Chóralna w Brześciu nad Bugiem
Państwo | |
---|---|
Miejscowość | |
Budulec |
murowana |
Data budowy |
1851–1861 |
Data zburzenia |
podczas II wojny światowej |
Tradycja |
ortodoksyjna |
Położenie na mapie Białorusi | |
Położenie na mapie obwodu brzeskiego | |
Położenie na mapie Brześcia | |
52°05′49,20″N 23°41′32,28″E/52,097000 23,692300 |
Synagoga Chóralna w Brześciu nad Bugiem (biał. Харальная сынагога ў Берасьці, ros. Хоральная синагога в Бресте) – główna świątynia społeczności żydowskiej w Brześciu nad Bugiem położona w centrum miasta na rogu ulic Dąbrowskiego (obecnie Sowiecka) i Listowskiego (Budionnego).
Historia
[edytuj | edytuj kod]Została zbudowana w latach 1851–1861 po tym jak wyburzono starą synagogę w związku z budową Twierdzy. Położona była przy ulicy Policyjnej (w dwudziestoleciu międzywojennym Dąbrowskiego, po 1945 Sowiecka).
Charakteryzowała się oryginalną architekturą – zbudowano ją na planie sześcioboku, strona wejściowa była węższa od pozostałych boków. Budynek składał się z parteru i pierwszego piętra, wejście do świątyni wpisane było w wysoką na dwie kondygnacje loggię, na pozostałych bokach loggie z półokrągłymi oknami znajdowały się jedynie na pierwszym piętrze. Całość przykryto lekko spiczastym dachem.
W czasie okupacji niemieckiej świątynia stała u wejścia do getta – mieścił się w niej magazyn skonfiskowanych przez Niemców rzeczy. Została uszkodzona jesienią 1942, gdy likwidowane było brzeskie getto, jednak przez długi czas po wojnie budynek należał do lokalnej społeczności żydowskiej. W 1959 przejęły go władze miejskie, które przebudowały synagogę na kino Oktiabr (Październik), obecnie pod nazwą Białoruś.
Mimo przebudowy gmach zachował pierwotny sześciokątny kształt, a wewnątrz gdzieniegdzie można jeszcze zobaczyć hebrajskie napisy.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Rozenblat E. "Žizn' i sud'ba Brestskoj evrejskoj obščiny XIV-XX vv", Belorusskij Fond Kul'tury, Brześć 1993
- Waszczuk-Kamieniecka D., "Brest - gorod nezabyvaemyj", Izdatelstvo S. Lavrova, Brześć 2000
- Sroka J., "Brześć nad Bugiem : dzieje miasta i twierdzy", Biała Podlaska 1997
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Zdjęcie przedwojennej synagogi
- Spacer po żydowskim Brześciu (ros.)
- Zdjęcie kina "Biełaruś" wybudowanego na miejscu synagogi. brest.by. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-03-16)].